Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Diyarbakır, tarihi çok eskilere dayanan yapıları ve önemli doğal güzellikleriyle tam bir kültür ve turizm durağıdır. Urartulardan Asurlulara ve Osmanlıya kadar birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan bu kadim şehir her noktasında farklı bir tarihi hazine barındırır. Mağaraları, konakları, köprüleri ve hanlarıyla gezginleri eski çağlara doğru bir yolculuğa çıkaran kent, geleneksel lezzetleriyle de damak tadına düşkün olanlara eşsiz bir deneyim sunar. Peki, Diyarbakır tarihi ve doğal güzellikleri nelerdir ve Diyarbakır’da ne yenir? Siz de binlerce yıllık tarihi ve görkemli yapılarıyla ülkemizin cazibe merkezlerinden biri olan Diyarbakır’ı keşfe çıkabilir, Doğu’nun mistik güzelliklerine yakından şahit olabilirsiniz.
Diyarbakır Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Diyarbakır gezinizi planlamadan önce şehir hakkında bilmeniz gereken noktalara dikkat etmelisiniz. İşte gezi planınız için bazı önemli bilgiler:
- Diyarbakır karasal iklimin hakimiyeti altında olan bir kenttir. Kışları soğuk olan şehirde yaz ayları ise oldukça sıcaktır. Şehri gezmek için en iyi zamanlar ise güneşin kendini hissettirdiği ve havanın ılıklaştığı bahar aylarıdır.
- Diyarbakır geziniz için en az 3-4 gün ayırarak kentin önemli noktalarını görme fırsatı yakalayabilirsiniz.
Diyarbakır Merkez Gezilecek Yerler
9 bin yıllık geçmişi ile ziyaretçilerini tarihi bir yolculuğa davet eden Diyarbakır’ın merkezinde yer alan önemli noktaları görerek şehrin kültürel dokusu hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Şehrin önde gelen durakları ise şu şekildedir:
Diyarbakır Surları
Diyarbakır Surları, dünyanın en uzun ikinci suru olarak bilinir. Bizans, Roma ve Osmanlı döneminden izler taşıyan surlar şehrin korunmasında önemli görev görmesiyle ünlüdür. 5 km uzunluğundaki sur duvarları 1200’lü yıllarda yapılmıştır. İç Kale ve Dış Kale bölümlerini keşfedebileceğiniz surlarda farklı fotoğraf kareleri yakalayabilirsiniz.
Dört Ayaklı Minare
Şehrin Balıkçılarbaşı semtinde konumlanan Dört Ayaklı Minare, bir diğer adıyla Şeyh Mutahhar Camii olarak bilinir. Dört ayaklı minaresinden dolayı bu ismi alan yapı Anadolu’daki tek dört ayaklı minare olma özelliği ile öne çıkar. Dört ayak, anlam olarak dört farklı İslam mezhebini simgeler. Akkoyunlular tarafından yekpare taş sütundan yapılan cami, güzelliğini koruyan tarihi eserlerden biridir.
Mesudiye Medresesi
1100’lü yıllarda Artuklular tarafından inşa edilen Mesudiye Medresesi, kentteki ilk büyük medrese olarak kabul edilir. Avlusundaki döner taş sütunları, motifleri ve kitabeleriyle değerli sanat eserleri arasında gösterilen medrese, döneminin mimari anlayışını başarılı bir şekilde yansıtır. Medrese avlusunda bulunan kemer, süsleme ve kanatlar yapıya ayrı bir hava katar. Mesudiye Medresesi aynı zamanda Anadolu’nun ilk üniversitesi unvanına da sahiptir.
Sülüklü Han
1600’lü yıllarda inşa edilen Sülüklü Han, siyah bazalt taşından yapılmıştır ve girişinde 5 farklı dilde kitabesi bulunur. Orijinalinde üç katlı olan ancak günümüzde sadece tek katı kalan handa kahvaltı yapmak, sütlü menengiç kahvesi ve şarap içmek mümkündür. 2010 yılında restore edilerek yeniden faaliyete alınan han yerli ve yabancı turistlerin uğrak noktasıdır.
Ziya Gökalp Müze Evi
Ziya Gökalp’in 1876 yılında hayata gözlerini açtığı ev 1956 yılında yeniden restore edilmiş ve halkın ziyaretine açılmıştır. Müze içerisinde ünlü yazarın eşyalarını, kıyafetlerini, fotoğraflarını ve kitaplarını yakından incelemek mümkündür. Avlu içerisinde konumlanan ev mimarisi ile de dikkat çeker.
On Gözlü Köprü
Merkez ilçelerden Sur’daki Dicle Nehri üzerinde konumlanan On Gözlü Köprü, şehrin en önemli mimari yapılarından biridir. 1065 yılında inşa edilen köprünün bir diğer adı da Silvan Köprüsü’dür. Bazalt taşlardan ve on gözlü olarak tasarlanan yapı taş kabartmaları ile görsel bir şölen sunar. Bölgede köprü üzerinden Dicle’ye salınan dileklerin kabul olacağına dair bir inanış da bulunur.
Diyarbakır Tarihi Yerleri ve Doğal Güzellikleri
Diyarbakır, ilçelerinde bulunan doğal güzellikleri ile de ziyaretçilerine cazip rotalar sunar. Diyarbakır’ın çevresinde konumlanan tarihi ilçeleri ziyaret ederek bölgenin zenginliklerini keşfedebilirsiniz. Aşağıda şehrin bazı önemli noktalarını bulabilirsiniz:
Silvan
Şehre 80 km uzaklıkta yer alan Silvan, tarih boyunca önemli medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve başkent statüsü almış bir ilçedir. Bölgede görülmesi gereken yerler arasında Malabadi Köprüsü, Selahaddin Eyyubi Ulu Camii gibi simge yapılar vardır. Ayrıca Silvan’daki Hasuni Mağaraları’nı da gezi planına dahil ederek insanların yerleşik hayata geçerken yaşadığı yerleri görebilirsiniz.
Ergani
Kentin 45 km uzağında yer alan Ergani, zengin kültürel dokusu ile Diyarbakır’ın görülmesi gereken noktalarındandır. İlçenin en önemli duraklarından biri Çayönü Ören Yeri olarak öne çıkar. 9 bin yıllık geçmişi ile dikkat çeken bölgede Cilalı Taş Devri’ne ait kalıntıları incelemek mümkündür. Bölgedeki diğer cazibe noktaları ise Girikihaciyan Tepesi, Hilar Mağaraları ve Kutsal Peygamber Dağı şeklinde sıralanabilir.
Eğil
Şehre 43 km mesafede bulunan Eğil, hem kültür hem de inanç turizminin değişmez noktalarından birisidir. Akkoyunlu, Roma, Selçuklu, Bizans ve Osmanlı gibi birçok önemli medeniyete ev sahipliği yapmış olan bölgede Eğil Kalesi ve surlarını gezebilirsiniz. Eğil Gölü Barajı’nda yaz aylarında tekne turlarına çıkmak ve kıyı boyunca konumlanan kral mezarlarını keşfetmek mümkündür. Buna ek olarak bölgedeki Deran Mağaraları da görülmeye değer güzelliklerden biridir.
Diyarbakır’da Ne Yenir?
Diyarbakır eşsiz tarihi zenginliklerinin yanında önemli medeniyetlerden etkilenen farklı yemek kültürü ile de gezginlerin vazgeçilmez adreslerinden olur. Şehirde Güneydoğu Anadolu mutfağının özgün lezzetlerini denemek mümkündür. İşte şehrin en meşhur lezzetleri:
Meftune
Şehirde önemli kutlamalarda ve törenlerde konuklara sunulan meftune, geleneksel lezzetlerin başında yer alır. Kabak veya patlıcanla pişirilen etli sulu yemek kıvamındaki meftune, ekşi sumak sosu ile tadına doyulmaz bir lezzet haline gelir. Meftune mevsimlere göre farklı meyve ve sebzelerle de hazırlanabilir.
Ciğer Kebabı
Şehrin yemek kültüründe ayrı bir konuma sahip olan ciğer kebabı, Diyarbakır ciğeri olarak da bilinir. Büyük taneli olarak hazırlanan ve kuzu ciğerinden yapılan kebap; özel terbiyeli sos, pul biber ve biraz közlenmiş biberle birlikte servis edilir.
Bumbar
Sakatat kültürü ile bilinen Diyarbakır’ın en sevilen lezzetlerinden biri bumbardır. Kuzunun işkembesi ve kalın bağırsağından hazırlanan yemek baharatlı harcıyla birlikte enfes bir hale bürünür.
Kaburga Dolması
Kuzu eti ve iç pilavla birlikte hazırlanan kaburga dolması geleneksel günlerin olmazsa olmaz tariflerindendir. Taze otlar, badem, karabiber ve çeşitli baharatlarla zenginleştirilen pirinç haşlanmış kaburganın içine doldurulur. Önce biraz pişirilen, ardından fırına verilen kaburga büyük bir tepside etrafı pilavla çevrilerek misafirlere servis edilir.
Lebeni
Diyarbakır’ın sık tüketilen çorbalarından olan lebeni yoğurt çorbası olarak da bilinir. Buğday dövmeler ve yoğurtla hazırlanan çorba nane ve tereyağı ile birlikte harika bir lezzete dönüşür. Lebeni yazın soğuk, kışın ise sıcak şekilde servise sunulur.
Duvaklı Pilav
Beyaz pirinç pilavının badem ve kıyma harcıyla bir araya gelmesinden oluşan duvaklı pilav sofraların vazgeçilmezlerindendir. Önemli kutlamalarda öne çıkan bu yemek çeşitli ot ve baharatlarla süslenerek daha lezzetli hale gelir ve konuklara servis edilir.
Siz de Diyarbakır’ın eşsiz güzellikteki noktalarını ziyaret etmek ve unutulmaz anılar biriktirmek için yukarıdaki önerilerden yararlanabilirsiniz. Yolculuğunuzu eKuralkan farkıyla üretilen motosiklet markalarından olan Bajaj ve Kanuni ile yapmayı deneyebilirsiniz. Motosikletler arasından ihtiyaçlarınıza uygun olan modeli seçerek doğada keyifli bir seyahat deneyimi yaşayabilir, özgürlüğün tadını çıkarabilirsiniz.
